บทความสุขภาพ, สุขภาพสมอง
สมองล้า (Brain Fog) ใครเป็นบ้าง? หัวตื้อ มึนงง คิดช้า
- สมองล้าบ่อย เสี่ยงโรคต่างๆ อะไรบ้าง
- อาการ /สาเหตุ/ การดูแลและป้องกัน
ภาวะสมองล้า (Brain Fog )
คือ ภาวะที่สมองทำงานหนักเกินไปเป็นระยะเวลานาน ทำให้สารเคมีหรือสารสื่อประสาทในสมองแปรปรวน ส่งผลให้สมองมีประสิทธิภาพในการทำงานลดลง เปรียบได้กับการมีหมอกมาบดบัง ซึ่งอาการที่พบบ่อยที่สุด คือ หัวตื้อ มึนงง ปวดหัว คิดช้า จำเรื่องราวที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่ได้
ภาวะสมองล้า เกิดได้กับทุกคน ทุกเพศ ทุกวัยตั้งแต่วัยเรียน จนถึงผู้สูงอายุ หากเป็นระยะสั้น ไม่บ่อย สามารถดูแลและฟื้นฟูให้สมองกลับมาทำงานได้ปกติแต่หากเป็นสมองล้าบ่อยครั้ง โดยไม่ได้แก้ไข ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ ตามมาได้ เช่น โรคอ้วน , สมองเสื่อม, เบาหวาน, ความดันโลหิตสูง ฯลฯ
อาการสมองล้า หากมีอาการเหล่านี้ เป็นสัญญาณเตือนว่า เราต้องกลับมาดูแลสมองอย่างจริงจัง นอนไม่หลับ, ปวดศีรษะบ่อย, หงุดหงิดง่าย,ขี้ลืม,ความจำสั้นระยะสั้นไม่ดี, สมาธิลดลง, ขาดความคิดสร้างสรรค์ , ไม่สดชื่น, จัดการกับปัญหาต่างๆได้ไม่ดี
สาเหตุสมองล้า
- ทำงานหนัก ไม่ค่อยมีเวลาพักผ่อน
- โภชนาการไม่ดี ขาดสารอาหาร เช่น วิตามินเกลือแร่ สารต้านอนุมูลอิสระ
- มลภาวะ
- ได้รับสารพิษโลหะหนัก
- ได้รับสารพิษจากยาฆ่าแมลงที่ปนมากับอาหาร
- มีความเครียดสะสม
- มีสารอนุมูลอิสระในร่างกายมาก ทำให้เกิดการอักเสบของเซลล์สมอง
- การทำงานของฮอร์โมนที่ไม่สมดุล
สมองล้า (Brain Fog) กับ หมดไฟ (Burnout) ต่างกันอย่างไร?
สมองล้าเป็นภาวะทางกายภาพของสมอง ส่วนหมดไฟเป็นภาวะทางจิตใจมากกว่า
การดูแลและป้องกัน
ปรับกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่ เรื่องการนอน การเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกาย ปรับจิตใจ และการทำงาน
- Work-life balance มีความสมดุลระหว่างชีวิตการทำงาน และชีวิตส่วนตัว ไม่จำเป็นต้องใช้เวลากับงานทั้งหมด แบ่งเวลาสำหรับการพักผ่อน ดูแลสุขภาพ อยู่กับครอบครัว และทำงานอดิเรกควบคู่
- ไม่เล่นโซเชียลมากเกินไป
- เลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โภชนาการดี
- หาเวลาออกกำลังกายมากขึ้น อย่างน้อย 3-4 ครั้ง /สัปดาห์ ครั้งละ 20-30 นาที การออกกำลังกายจะช่วยเพิ่มเลือดไปเลี้ยงสมอง
- เลือกทานสารอาหารที่ช่วยบำรุงสมอง ช่วยผ่อนคลาย หลับง่าย เช่น L-theanine , PharmaGABA , สารสกัดจากพรมมิ, โคลีน, เลซิติน, สารสกัดใบแปะก๊วย, วิตามินบีรวม
สมองล้า หลังหายจากโควิด (Post-COVID Brain Fog)
จะเป็นอาการคล้ายสมองล้าแบบทั่วไป แต่การกลับเป็นปกติช้ากว่าสมองล้าทั่วไป 86% ของผู้ที่เคยติดโควิด-19 มีปัญหาเกี่ยวกับสมองและความจำจนไม่สามารถทำงานได้
รายงานการศึกษาวิจัยที่น่าสนใจ
- ผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 พบการสูญเสียสสารสีเทา หลายจุดของเปลือกสมอง
- ผู้เสียชีวิตด้วยโรคโควิด-19 เมื่อวิเคราะห์ตัวอย่างสมอง 26 ราย พบการติดเชื้อที่ เซลล์แอสโตรไซต์ (astrocyte) จึงสามารถสรุปได้ว่า โควิด-19 เกี่ยวข้องกับอาการผิดปกติทางระบบประสาท เช่น ภาวะสมองล้า
- ภาวะสมองล้าอาจเกิดจากพายุไซโตไคน์ในของเหลวที่อยู่รอบๆ สมอง ทำให้เกิดการอักเสบในสมองและขัดขวางการสื่อสารระหว่างเซลล์ประสาทได้
References (เอกสารอ้างอิง)
- https://www.healthline.com/health/covid-brain-fog
- https://www.nature.com/articles/d41586-021-01900-4
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7273036/
- VitalLife Scientific Wellness Center ในเครือโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนล
- ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ https://www.cra.ac.th › BrainFog โควิดขึ้นสมอง
ผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้อง
